Nadzieja na sukces w sporcie - cz. I

𝗡𝗮𝗱𝘇𝗶𝗲𝗷𝗮 𝗻𝗮 𝘀𝘂𝗸𝗰𝗲𝘀🔎📖 Psycholog Charles Richard Snyder (1995) stworzył koncepcję nadziei rozumianą jako przekonanie o posiadaniu kompetencji umożliwiających odniesienie sukcesu. Nadzieja na sukces jest dynamicznym i wielowymiarowym procesem myślowym, w skład którego wchodzą trzy elementy: cel (𝑔𝑜𝑎𝑙), siła (𝑤𝑖𝑙𝑙𝑝𝑜𝑤𝑒𝑟) oraz droga (𝑤𝑎𝑦𝑝𝑜𝑤𝑒𝑟, 𝑝𝑎𝑡ℎ𝑤𝑎𝑦𝑠).

Nadzieja stanowi przeświadczenie o posiadaniu takich kompetencji, które mogą przyczynić się do sukcesu. Na nadzieję na sukces składają się dwa aspekty:

🔷 𝐬𝐢𝐥𝐧𝐚 𝐰𝐨𝐥𝐚 - przekonanie o własnej skuteczności, o tym, że opracowany plan jest możliwy do realizacji, a obrany cel jest osiągalny przez daną jednostkę. To także przeświadczenie osoby o tym, że potrafi zainicjować dążenie do celu i wytrwać mimo pojawiających się przeszkód;

🔷 𝐮𝐦𝐢𝐞𝐣𝐞̨𝐭𝐧𝐨𝐬́𝐜́ 𝐳𝐧𝐚𝐣𝐝𝐨𝐰𝐚𝐧𝐢𝐚 𝐫𝐨𝐳𝐰𝐢𝐚̨𝐳𝐚𝐧́ - postrzeganie siebie jako osoby, która jest zdolna do opracowania skutecznych rozwiązań, które mogą doprowadzić do realizacji celu. Jest przekonaniem o tym, że ma się wystarczającą wiedzę i kompetencje intelektualne by doprowadzić do końca swoje zamierzenia (Snyder, 2002).

Ujęcie poznawcze stanowi dla Snydera punkt wyjścia w myśleniu o nadziei. Traktuje on ją jako proces motywacyjny, a nie stan emocjonalny, w którym największe znaczenie mają procesy myślenia. Nie umniejsza on roli emocji, jednak wskazuje, iż pełnią one wtórną rolę względem procesów poznawczych w kształtowaniu się nadziei (Shorey, Snyder, Chaevens, Pulvers, Adams, Wiklund, 2002).

𝗡𝗮𝗱𝘇𝗶𝗲𝗷𝗮 𝗻𝗮 𝘀𝘂𝗸𝗰𝗲𝘀 𝘂 𝘀𝗽𝗼𝗿𝘁𝗼𝘄𝗰𝗼́𝘄🏆✅ Jak wskazują polscy badacze nadzieja na sukces jest jednym z ważnych zasobów osobistych sportowców (Gracz, Sankowski, 2000; Sankowski, 2001, Minda, Piasecka, 2019). Jest ona szczególnie istotna w sytuacjach dążenia do realizacji celów, kiedy przed jednostką pojawiają się przeszkody utrudniające ich osiągnięcie (Snyder, 2002).

🤸‍♂️👩‍🎓 Ponadto nadzieja dodatnio koreluje z pozytywnymi stanami afektywnymi, a ujemnie z negatywnymi stanami afektywnymi; wiąże się z mniejszą liczbą negatywnych myśli, większą satysfakcją z życia oraz niższym poziomem depresji i lęku (Łaguna i in., 2005). Okazuje się, że młodzież aktywna sportowa (np. uprawiająca taniec) cechuje się wyższym poziomem nadziei w porównaniu z nietrenującymi rówieśnikami (Zając, 2013). Podobne wyniki otrzymano także wśród sportowców akademickich i studentów niesportowców (Curry i in., 1997).